Bỗng giáo sư gặp một ông từ giữ nhà thờ, người cao tuổi, sâu sắc về đạo hạnh. Cũng may cây dừa thấp cậu bị tức sơ rồi hết. Sertillages sợ tâm giao là lạm dụng nên khuyên: Yêu không phải là tìm lợi của mình mà muốn cái thiện.
Người bạn gái đồng niên với họ nói thì liếm môi, bẻ miệng, ngả đầu, mắt như thăm dò, tướng diện gò bó. Có nhà giáo dục gọi họ là sái trí hiểu là phán đoán sai thiên tính công lý, trật với lương trí. Hễ ai không giống mình thì cho là bậy rồi độc tài đ àn áp.
Nhiều nam thanh gần lỡ thời chỉ vì kén chọn cỗ giàu để nếu không đi xe hoa kỳ, ở nhà năm bảy từng thì cũng ngồi ghe chài đi góp lúa ruộng. Họ bào gọt, thoa vuốt mặt. Mấy anh mấy chị, ai không biết ghét họ, nói họ là hỗn mỗi khi nói gì họ sân si, chống chỏi.
Trong người đàn ông. Họ có bao nhiêu khát vọng, cao vọng nữa mà ở thế nhân không dễ gì làm họ thỏa mãn. Đa tình thì bạn trai và bạn gái như nhau.
Ai nói gì họ cũng nam mô vâng, dạ. Ngày qua họ không nghĩ gì đến những bề trái thắc mắc của cuộc đời sủng lệ. Phải đặt lý tưởng, thảo một chương trình thật quy mô.
Họ chưa thấy được thế nào là họ thành nhân nhưng họ bắt đầu ý thức nhân cách của mình. Họ lấy lại trớn hoạt động. Chắc bạn để ý nhiều cháu trai trong gia đình cho sự ngủ là một sự sung sướng.
Uống một ly nước lạnh. Chánh phủ mất tiền bạc cất tiểu học, trung học, đại học đường mà không bắt nhà giáo đ ào luyện tâm đức cho kẻ thụ giáo, không cho môn học làm người vô chương trình, chỉ bắt thi các môn của trí mà bất kể các môn của tâm hồn thì chỉ tạo những thế hệ duy vật, vô hồn có ngày trở giáo hại chánh phủ và bắt chánh phủ cất sẵn cho họ tòa án, thêm lính cảnh sát, nhà thương điên, trại giáo hóa, nhà an trí v. Cũng không phải là cách giải trí của người cao tuổi từng trải cuộc đời, muốn giết thời giờ chờ bữa trưa, buổi tối bằng cách đọc Tam quốc, Le Cid, Don Quichotte, Comedi devine, Hliade.
Người ta có thể thấu triệt được những khía cạnh luân lý của họ vì ở tuổi xuân giao thời, con người họ còn xốpù có nhiều lỗ hở do tính bồng bột. Còn hỏi đến tinh thần trách nhiệm của bạn trai Thúc Sinh thì vô ích. Những kẻ ấy có thể môi mép, ngọt như đường nhưng đụng chuyện chết ai nấy chịu.
Lý tưởng là tranh đấu cho tương lai. Danh từ trong tự điển thì đẹp mà dưới gọng kềm ác ý, tham vọng, óc đảng, tư lợi có thể chứa những ý nghĩa khốc hại. Công giáo thì khả quan nhất nhưng rất gắt.
Ở trên tôi nói sơ quatính dễ tín nhiệm đã thúc đẩy bạn trai hay cỡi mở cõi lòng cho bạn gái. Nhưng cũng có nhiều lòng bẩn chật, keo kiết coi tiền bạc như bánh xe. Thầy rao bài lẹ, thì họ rầy bằng cách tắc lưỡi, quăng bút.