Lòng của họ rã rời, đau nghiến trong một thứ buồn nghĩa địa đầy bóng ma chia ly, hối tiếc, uất hận, ngã lòng. Hãy đề phòng nanh vuốt của nó. Bị bạn già hàm trống miệng đem nộp cho kẻ khác, xuyên tạc, mỉa mai, bạn trai đâm ra bi quan, cho đời là giả dối.
Nhưng đông nhất là bạn trai hoang mang ở ngày mai, cẩu thả phận sự hiện tại và rộn rịp với ái tình. Cũng có đôi khi họ bàn tán về những thành công, về vận mạng, về tài ba của họ. Họ muốn cảm thông đời sống với những người ngoài gia đình mà tiện nhất là các bạn chơi và bạn lớp của họ.
Mà tại sao? Tại giả dối nên quá môi mép chăng. Cậu vác xong, cười khoái trá. Lý tưởng nên người bổ ích cho xã hội là cái gì xa lạ đối với nam thanh ngày nay.
Lòng họ mở ra rộng hải hồ để rước bằng hữu. Có một thời gian nào đó nó được nuôi dưỡng trong tình cảm lãng mạn. Nhà giáo dục nên sáng suốt tìm những lúc bạn trai cô độc để giúp họ giải thoát tâm hồn.
Ai không biết thấy họ tha thướt tưởng đâu là hiền dịu. Vì yêu mến mà Thượng đế sáng tạo vạn vật trong đó có con người. Ngày xưa chế độ gia đình cứ trói buộc sự khai trí của bạn gái một phần nào, nên ở nhiều lĩnh vực trí thức họ vắng bóng.
Trong khi đi đâu gặp cảnh vợ chồng kẻ khác sum họp, hạnh phúc họ đau xót tận đáy lòng vì nhớ bạn trăm năm, dù kẻ nầy ngày trước đối với họ có đôi lần không đặng chung thủy. Nội tâm của họ không được trang điểm thêm những đứctính mà còn mất khí lực vì khi giao thiệp họ làm già, họ quá giao động, làm mất sự trầm tĩnh cần thiết cho các nhân đức lớn lên. Trong đoàn thanh niên hướng đạo hay trong lớp bạn nào coi bộ đạo đức, hiền lương, thường các kẻ nầy tránh xa, ngạo nghễ.
Họ không mấy khi cứng rắn, cương quyết được trước giọt lệ của đ àn bà. Nên chọn người đồng phái. Nhưng tôi hồ nghi là khó quá.
Ơû đây chúng ta chỉ xét vài điểm hệ trọng. Lớn bao nhiêu không biết nhưng họ tin ngày mai của họ dài như chân trời. Người, bạn đã biết gồm thể xác và tinh thần.
Lắm lúc nhà giáo dục phải bực mình vì khi thấy mình thuyết trình những vấn đề hết sức tế nhị thì họ lại ngó cách lơ mơ. Kiếp sống vì đó bị thất bại. Oùc ích kỷ của họ, tôi thấy nặng trong óc độc đoán.
Mà rủi đ êm hôm có việc gì cần bắt các cháu thức thì ban ngày chúng ngáp ngược ngáp xuôi. Họ không biết có thể những điều ngày nay ta thấy vậy mà về sau khi có phận sự, gặp hoàn cảnh khác thấy khác, đối với người phải tin người mới đắc nhân tâm nhưng phải phòng mới khỏi bị hại. Có những chiều thứ bảy, người ta vui như đám giỗ.