Cô làm tôi hoàn toàn thất vọng. Tôi ngắm nghía, thán thưởng và xin ông kể cho nghe vì những đại sự mà ông đã phát nó ra". Khi bạn coi tấm hình trong đó có bạn chụp chung với những người khác, thì người thứ nhất mà bạn ngó là ai? Nếu bạn tin rằng mọi người đều chú ý tới bạn, thì xin bạn trả lời tôi câu này: "Nếu bạn chẳng may chiều nay từ trần thì sẽ có bao nhiêu người đi tiễn bạn tới huyệt?".
Đó không phải là cách gây được tình tri kỷ. Có lẽ hôm nay tôi không thích những bài tôi đã viết hôm qua nữa. Lawes, giám đốc khám Sing Sing, công nhận rằng những lời khuyến khích có nhiều kết quả rất tốt, cả với những tội nhân chai nhất.
Nhưng chúng ta lại rất thường xử như vậy với những người gần ta nhất, thương yêu ta nhất. Nhưng không hiểu vì một lẽ bí mật gì, loài cá không ưa trái cây như tôi mà lại ưa trùm. Ông trả lời bằng mấy dòng sau này:
Phải, đàn ông biết tất cả những điều đó. Chiến thuật vô hại đó luôn luôn có kết quả. Nã Phá Luân đã có thể làm cho nàng Eugénie thành một bà Hoàng hậu được, nhưng không có gì ở đời này, cả tình thương của ông, cả uy quyền của ông, có thể thay đổi nổi tính tình của người đàn bà đó.
Rồi sau xảy ra sao? Đoạn văn bản này trích trong cuốn sách thú vị của E. Cửa hàng chúng tôi mới nhận được lô thứ nhất. Có những kẻ như vậy: để tự ý họ mua chứ không mời ép được.
Bữa tiệc đó hỏng là lỗi tại đầu bếp chứ không tại tôi. Biết cách phân phát chức tước và uy quyền như Nã Phá Luân, thì chúng ta cũng sẽ được những kết quả như vị anh hùng đó. Như vậy đỡ tốn thì giờ mà có nhiều kết quả.
Cha muốn thú tội với con: lúc nãy trong khi cha đọc báo bên phong sách, đợt sóng hối hận xâm chiếm tâm hồn cha. Rồi thì thợ đình công mượn chổi, leng, xe bò, quét tước chung quanh xưởng, lượm giấy vụn, tàn thuốc, tàn quẹt trên đất. Ông đã mở hãng với cái vốn 450 mỹ kim và một ý mới trong đầu.
Ông làm cách nào? Ông cho riêng anh ta một phòng giấy với một tấm bảng treo ở cửa đề tên và chức mới của anh. Tôi lại nói rằng: nếu được lang thang trong một cánh đồng với ông thì thú vô cùng. Một văn sĩ nói: "Biết phép lịch sự nghĩa là biết vượt tầm con mắt đừng thèm ngó bức hàng rào đổ nát trước mặt, mà ngắm những bông hoa nở trong vườn phía sau hàng rào đó".
Những kẻ đó sướng hơn chúng ta nhiều lắm. Giả thử tôi có nói, thì câu chuyện đã quay ra một vấn đề khác rồi; vì về khoa thảo mộc học, tôi hoàn toàn không biết chút chi hết. Tất cả thuật của ông - mà bây giờ người ta gọi là "phương pháp của Socrate" - là đặt những câu vấn làm sao cho kẻ đối thủ chỉ có thể đáp "có" được thôi.
Nhưng các em cũng biết: đốt lửa ở đây nguy hiểm lắm. Tôi nói rằng trước ra sao không biết, chứ bây giờ tóc thầy còn đẹp lắm. Cô giáo dạy tôi, nói thẳng cho tôi biết rằng phải quên hết những điều cũ đi để bắt đầu học lại từ đầu.