Có nhà giáo dục gọi họ là sái trí hiểu là phán đoán sai thiên tính công lý, trật với lương trí. Trong khi thao luyện thân thể họ đừng làm tổn hại tinh thần. Họ ở không nhưng với cõi lòng đi xuống.
Aùi tình hợp pháp, nhục tình hợp pháp, nhục lạc hợp pháp phải có con dấu hôn nhân đóng lên trên. Tiếng nói họ chưa kiềm hãm được. Nhưng tôi hồ nghi là khó quá.
Họ lại còn lộng vào kiến bốp, giấu kỹ trong các ngăn những hình của bao kẻ đã bán quả tim cho họ. Cầu xin những nhà giáo dục hãy quan tâm đến sự xây dựng xã hội ngày mai bằng cách hiện tại lo đ ào luyện những tâm hồn trong sạch. Nếu người gia nhập vào một tổ chức tu hành, họ chán nản về thế gian mà cũng không tha thiết với đời muối dưa.
Hai câu Nguyễn Du đặt vào miệng Hoạn Thư nên sửa lại một chút và chỉ để dùng cho nam giới: Trong thời đại ta, xi nê là suối cung cấp những biểu diễn ái ân đến điến cuồng. Bỗng giáo sư gặp một ông từ giữ nhà thờ, người cao tuổi, sâu sắc về đạo hạnh.
Trong thời nào cũng vậy, nam giới cũng như nữ giới, có kẻ nghèo nàng trí tưởng tượng. Nã Phá Luân yêu Joséphine de Beauharnais, một góa phụ cũng có nhan sắc đổ nước nghiêng thành. Ma quỷ xui bạn bộc lộ tâm tình yêu với kẻ bạn yêu để nói lên tình nghĩa keo sơn nhưng khi bạn dại dột tin theo bản năng thấp hèn, thì lòng bạn đã là một bát lệ sầu vì chia ly bạn thêm một giọt nữa vì hối hận: tâm hồn bạn khổ và khổ.
Tóm lại, đến đây, sau khi đã nhìn thống quán những điểm chánh trong đời sống tình cảm của bạn trai ta thấy tâm hồn họ là vũ trụ bí mật mà trong đó có cơ cấu tâm tình tuyệt vời phức tạp, tế nhị, mâu thuẫn theo sự giao tranh của cái gì đang xuống, đang chết và cái gì đang lên, đang chồm đến sức sống dồi dào. Tôi ăn no, ăn no xong tôi treo cổ cha vì cha bắt tôi sống trưởng giả. Các cực khổ nhỏ mọn mà họ chịu bây giờ gợi lại cho họ những hy sinh, nhất là hy sinh thầm kín của người bạn trăm năm:
Bạn trai khi nô lệ hình thức, làm mồi ngắm nghía cho xã hội, bị óc duy vật xảo quyệt làm một hàng rào nhận đón mọi sự cởi mở, tiếp nhận những giá trị siêu nhiên. Còn hỏi đến tinh thần trách nhiệm của bạn trai Thúc Sinh thì vô ích. Trong cuộc xã giao với bạn gái, bạn trai phán quyết ít khi lưng chừng, kéo cà nhây là điều bạn gái thường vấp phải.
Nếu họ tu hành thì lỗ trống tâm hồn họ được trám bằng tình yêu Thượng đế và nhân loại. Có gì đáng phục không chưa biết, mà khi chơi giỡn kiểu mất dạy ấy thấy toàn hèn hạ, lì lợm, vô duyên, trâng tráo, háo sắc, thèm duyên thôi. Như tôi đã nói, lúc tiền thanh niên, bạn trai ưa những gì liên hệ mật thiết với ngũ quan, mà bất kể cái gì sâu sắc.
Bạn trai trên đ à phát triển về sinh tâm lý thường nhận thức ái tình cách khác hơn bạn tri âm của mình. Nhưng tôi được chút hân hạnh nầy là đã qua rồi tuổi của bạn mới viết mấy dòng tâm phúc nầy cho bạn. Có lúc muốn đánh bạo vì thấy mình cũng như ai.
Họ học đứng chót, họ làm mích lòng thầy, họ phạm lỗi gì đó họ sầu muộn thắm thía. Bạn thấy trên sách báo, diễn đàn trong radiô người ta đề cao trí năng phụ nữ, cho là không thua phái mạnh. Họ không để ý cho lắm kiểu hớt nào coi được cho đầu họ mà chạy theo kiểu hớt của một thời.