Ở nghĩa thứ hai, phương tiện giúp bạn nâng cao khả năng đọc chính là các cuốn sách bạn đọc. Ngược lại, một cuốn sách triết học không bao giờ đề cập đến những thực tế hay quan sát nằm ngoài kinh nghiệm của một người bình thường. Mỗi cuốn tiểu sử cuối cùng là một lát cắt của lịch sử một con người và thời đại người đó sống qua con mắt của chính ông ta.
Mỗi lập luận bắt đầu bằng một ý nào đó và tiếp tục được diễn giải dần qua các ý khác. Có thể bạn cho rằng Machiavelli đã sai lầm khi khuyên một ông hoàng sử dụng chính sách khủng bố bằng bất kỳ giá nào. Khi tác giả thuyết phục được bạn rằng kết quả ông ta đưa ra là đáng coi trọng, và bạn tin những phương tiện tác giả đề xuất có thể dùng để đạt được kết quả đó thì bạn sẽ khó từ chối hành động theo cách tác giả mong muốn.
Trong đó, luận điểm một là A, luận điểm hai là B, luận điểm ba là C,… và cứ tiếp tục như vậy. Không ai có thể học từ một cuốn sách hướng dẫn trước khi đọc được nó. Một thuật ngữ không phải là một từ, ít nhất cũng không phải một từ đơn thuần không có tính chất gì đặc biệt.
Sách tham khảo sẽ không có tác dụng nếu bạn đang đi lang thang vô định trong màn sương của sự ngu dốt. Nhiệm vụ của bạn là phải tìm ra mục tiêu của tác giả, tức là bạn phải biết tác giả đang giải quyết vấn đề gì, ông ta muốn làm gì. Cụ thể, bạn biết cuốn sách có những điều mà bạn muốn đào sâu hay không, có đáng để bạn dành thêm thời gian và tâm trí hay không.
Trong cả hai trường hợp, bạn đều đi từ những gì mình đã hiểu để làm sáng tỏ những điểm khó hiểu. Đây chính là lúc cần chú ý tới biện pháp tu từ. Trong trường hợp thứ nhất, giả định có thể là bất cứ điều gì miễn là tồn tại lập luận.
Trong khi ở Việt Nam có rất ít những cuốn sách hướng dẫn kỹ năng, nhất là kỹ năng đọc, thì Đọc sách như một nghệ thuật chính là món quà tuyệt vời dành cho những người say mê đọc sách và muốn khám phá thế giới tri thức bao la kết đọng trong từng cuốn sách, vơi một phương pháp đọc khoa học có lẽ chưa từng được dạy ở bất cứ trường lớp nào tại Việt Nam. Khi ấy, phải coi câu hỏi đó là chưa có hồi âm. Sắp xếp theo bảng chữ cái vốn dĩ phù hợp với nội dung một cuốn từ điển.
Nhưng như ta đã lưu ý trong Chương 2, các cấp độ đọc mang tính tích luỹ. Nó chính là sự vận động tư duy. Bạn phải biết câu hỏi mình đặt ra thuộc loại nào và loại sách tham khảo nào có thể trả lời câu hỏi dạng đó.
Lúc này, kỹ năng ngữ pháp và logic cũng đóng vai trò giúp chúng ta hiểu rõ những gì đang được trình bày, và chuẩn bị để đưa ra lời phê bình, nhận xét. Đó chỉ là những công cụ logic, không phải công cụ thơ ca. Như vậy, không có tác phẩm nào khác viết về đề tài này để chúng ta có thể đối chứng với tác phẩm của Thucydides.
Thực tế là với sách tồi, không có gì cần phải nắm bắt cả. Nếu bạn có thói quen đặt câu hỏi khi đang đọc sách thì bạn là một độc giả giỏi hơn những người không biết đặt câu hỏi. Một phiên tòa thường quan tâm đến những sự kiện xảy ra gần với hiện tại và thường có sự hiện diện của nhân chứng sống.
Câu hỏi Cuốn sách có đúng không? có thể được đặt ra ở mọi tác phẩm thuộc bất cứ thể loại sách nào mà bạn đọc như toán học, khoa học, triết học, sử học, thơ văn. ĐÁNH SỐ BÊN LỀ: Để chỉ một loạt các ý mà tác giả đã nêu trong quá trình hình thành lý lẽ. Một tác giả viết theo lối hàm ngôn không có nghĩa tác giả đó đưa ra một thuật ngữ.